

Bali, her biri birbirinden farklı özelliklere sahip ve birbirinden farklı bambaşka şeyler sunan bir çok bölgeden ibaret bir ada. Canggu, Kuta, Seminyak, Ubud, Munduk, Nusa Penida ve Gili adaları, güney ve kuzey sahilleri diye uzayıp giden bir listeden bahsedebiliriz. Her biri diğerinden konaklama ve ulaşım seçenekleri konusunda da ayrılıyor. Bu yazıda işte tüm bu bölgelerde ve Bali'nin genelinde hayatta kalabilmeniz için gerekli en önemli konu olan ulaşımdan bahsedeceğim.
Öncelikle, Bali'de herhangi bir toplu taşıma aracı yok. Bir yerden diğerine gitmenin en yaygın yolu motorsiklet kullanmak. Motor kullanmak istemiyorsanız (ben deneyimledim, motor kullanmadan da oluyor) Uber ve benzeri ulaşım yöntemleri burda ikinci yaygın seçenek. Gojek en bilineni ve kullanılanı, ondan sonra Grab geliyor. Ben ulaşım ihtiyacımı çoğunlukla Gojek ile çözdüm. Gojek'te ister normal taksi isterseniz de mototaksi seçebiliyorsunuz. Diğer bir ulaşım seçeneği de özel şoförlü araç kiralamak. Sanılanın aksine özel şoförlü araç özellikle 2 ve üzeri sayıda kişiyseniz en mantıklı seçenek haline geliyor. Tüm bu seçenekleri aşağıda detaylandırıyorum. Okumaya devam edin.
Grab, Gojek gibi ulaşım seçenekleri Bali'de yaygın olarak kullanılsa da bazı bölgelere girişleri yasak. Havaalanı da bunlardan bir tanesi. Havaalanında tek ulaşım seçeneği taksi. Ancak havaalanında varış terminalinden çıkıp biraz şehir merkezine doğru yürürseniz uygun fiyata Grab veya Gojek kullanabilirsiniz. Havaalanından Gojek ile (4 kişilik araç seçeneğiyle) Kuta ve Seminyak'a 30 bin, Canggu'ya 90 bin, Ubud'a 300 bin rupiaha gidebiliyorsunuz. Motor seçeneğiyle bunu yarı yarıya düşünebilirsiniz. İsterseniz diğer bir seçenek olarak da otelinizden havaalanı transferi isteyebilirsiniz. Bu da yine 150-300 bin arasında olacaktır. Havaalanı transferine Kuta ve Seminyak için 150K, Canggu için 200K'dan fazla vermeyin.
Buraya gelen turistlerin çoğu bu yolu tercih ediyor. 100-125 cc'lik scooter'lar en yaygın kullanılan araçlardan ve bunları hemen her yerden kiralamak mümkün. Eğer isterseniz büyük motor seçenekleri de kolaylıkla bulunabiliyor. Burada bir tüyo; motoru internetten kiralamayın. Kalacağınız yer ile iletişime geçtiğinizde onlar sizin için motor kiralama hizmeti sunacaklardır, bunun yanında sokakta adım başı motor kiralayabileceğiniz yerler bulabiliyorsunuz. Kiralama ücretleri scooter'lar için günlük 50-60k (~4 USD) aylık 600-900K (55 USD) arasında. Yakıt ucuz. Yaklaşık 30k'ya (yanlış hatırlıyor olabilirim ama ucuz) depoyu doldurabiliyorsunuz.
Bu sorunun cevabı çok değişken. Burda 10 yaşında çocukları bile motor kullanırken görebiliyorsunuz. Genellikle kural şu; Canggu, Kuta ve Seminyak'ta bölgeden çıkmadan evden sahile, sahilden kafeye vb ehliyetsiz yolculuklarda herhangi bir sorun olmuyor. Ancak uzun yol yapmaya, farklı bölgelere çıkmaya, araçlı feribot gibi şeyler kullanmaya karar verdiğinizde polis tarafından çevrilebiliyorsunuz. Bu da yaklaşık 900k (yine miktardan tam emin değilim) gibi bir ceza yemenize sebebiyet verebiliyor. Ubud'ta bir trafik problemi olduğundan polisler sürekli trafikte ve orda şehir içinde bile yakalanmanız mümkün. Ancak burda ehliyetsiz motor kullanan turistler de çok fazla. Kullanmak isterseniz en azından kask taktığınızdan emin olun. En temizi ise buraya gelmeden bir uluslararası sürücü belgesine sahip olmak. Yeni ehliyet sahibiyseniz bu aynı zamanda uluslararası sürücü belgesi olarak da kullanılabiliyor.
Canggu'da güvenli olduğunu söyleyebilirim, Nusa Penida'da kesinlikle değil. Burda biraz bölgesel değişkenlikler var ancak genel durum şöyle; İstanbul'daki durumun aksine trafikte motorla kimse sizi sıkıştırmaz, korna çalıp gerginlik çıkartmaz, kırmızıda yola fırlayıp size çarpmaz. Ancak Bali yolları genellikle tek gidiş tek gelişli dar yollar. Burdan araçlar geçiyor, motorlar geçiyor, yaylar geçiyor, park halinde olan araç yola çıkıyor, kedisi köpeği, maymunu yola fırlıyor her an tetikte olmak gerekiyor. Daha geniş yollarda ise kalabalık trafik ve özellikle kavşaklarda heryerden üzerinize gelen onlarca motor sorunu var. Burda olduğum dönemde hem herkesin bir şekilde motor kullandığına da şahit oldum bir çok kazanın ve yaralanmanın yaşandığına da. Kendinizi %100 rahat ve güvende hissetmeden asla motor kullanmayın.
Kolaylıkla ulaşabildiğiniz ucuz yollu seçeneklerin hiçbirinde motor kiralamanıza sigorta yapılmıyor. Yani olası bir kaza durumunda tüm masrafları siz karşılıyorsunuz. Çoğu seyahat sağlık sigortası da motor kazalarını karşılamaz. Bunun için özel bir sigorta bulmanız ya da paraya kıyıp daha profesyonel bir yerden kiralama yapmanız gerekiyor. Buraların da kirası diğerlerinin bir tık üzerinde oluyor. Tercih sizin.
Öncelikle Bali'ye bayramda geliyorsanız kötü haber; Endonezya'da 200 milyondan fazla müslüman yaşıyor. Bali'ye Gojek vb işi yapmak için gelenlerin çoğusu ana karadan geliyor ve bayramda herkes evine dönüyor. Bayramda bu uygulamaları kullanmak imkansıza yakın, denendi onaylandı. Onun dışında bazı bölgelerde plajlara 1KM mesafede bu uygulamaların alım yapması yasak ama başka bir bölgeden geliyorsanız burda sizi indirebiliyorlar. Yani sahile kolaylıkla gelebiliyorsunuz dönüş için sahili arkanıza alıp bi 10 dk yürümeniz gerekiyor. Canggu'da bu durum geçerli, Kuta ve Seminyak'ta görmedim.
Ubud'ta ise durum tamamen farklı. Ubud'un kendi yerel taksi ağı var ve her yere Uber yok, Gojek yalan diye tabelalar asılmış ve köşe başları yerel taksiciler tarafından tutulmuş durumda. Gerçeklik ise şöyle; yasaklı da olsa burda Gojek çalışıyor, sizi bırakırken yine bir sorun yok ancak Ubud içinde bir yerden alınmak için şoförler üzerindeki Gojek kıyafetini çıkartıp sivil hale geliyorlar ve sizden genellikle çok merkezi bir yerde durmamanızı istiyorlar.
Tüm bunların yanında gideceğiniz mesafe uzunsa, eşleştiğiniz sürücü sizden uzaktaysa, gözünüzün üstünde kaşınız varsa eşleştikten sonra mesaj atıp daha fazla para isteyebiliyorlar. Bunlara direk olumsuz dönün, resmen "bi şansımı deneyeyim" noktasındalar. Ancak bazen Ubud gibi sıkıntılı bölgelerde pazarlık yapıp gojek fiyatının biraz üstüne razı olmak gerekebiliyor. Bir diğer konu bu uygulamalarda mesafe sınırı var. Motorlu ulaşım istiyorsanız Gojek 30 KM üstü mesafeye gitmiyor. Ya aktarma yapmanız, ya sürücüyle eşleştikten sonra mesaj atıp pazarlık yapmanız ya da araba seçeneğini seçmeniz gerekiyor. Ancak en güneyinden en kuzeyine zaten 60 KM olan bir adada 30 KM hiç de fena bir mesafe değil.
Fiyatlara gelince; aşağıda Canggu'dan Ubud'a yaklaşık 1 saat süren bir rotanın hem motor hem de araba seçilmiş durumdaki fiyatlarını görebilirsiniz.
Bali'de fotoğraflarını gördüğünüz o ünlü yerlerin, ormanların, şelalelerin çoğusu adanın kuzeyinde yerleşimin ve konaklama seçeneklerinin daha az olduğu yerlerde. Buralara Canggu, Kuta gibi güney bölgelerinden araçla 2+ saat gibi sürelerde ulaşılıyor. Buraları gezmenin en iyi yollarından biri, motor kullanmıyorsanız da tek yolu özel şoförlü araç kiralamak. Yarım günlük (4 saat) ve tam günlük (8-10 saat) kiralama seçenekleri mevcut. Kiralamadan kastım da aslında şu; kaldığınız yerden, kafede, markette gördüğünüz herhangi bir lokalden bir şoför numarası bulup rotanızı paylaşıp alış ve varış noktalarını söyleyip fiyat istemek ve anlaştığınız yerde buluşmaktan ibaret. Bunlar sizin için hem şoförlük hem yerel rehberlik de yapıyorlar. Fiyatlar yakın mesafe ve şehir içlerinde genellikle günlük 500K (~35 USD), uzak kuzey bölgelerinde 500-600K ve çok daha uzak noktalarda 700K civarında. 3 kişi olduğunuzda örneğin 10-15 dolar gibi bir fiyata geliyor ki hiçbir şey değil.
Kullanıp memnun kaldığım üç şoför arkadaşın numarasını da paylaşıyorum. Wayan'a buradan Kadek'e buradan ve Mumu'ya buradan ulaşabilirsiniz. Hem havaalanı ulaşımı hem günlük geziler için iletişime geçebilirsiniz. Hepsinden mutlaka fiyat alın.